GAZİANTEP ÇOCUK OYUNLARI ÜZERİNE HALKBİLİMSEL BİR İNCELEME
Çalışmada birçok disipline kaynak ve doküman sağlayan çocuk oyunlarının Gaziantep kent merkezindeki son yüzyılı halk bilimsel bir açıdan incelenmiştir. Çocukluk ve oyun kavramları, Ülkemizde yapılan çocuk oyunu araştırmaları ve sınıflamaları özetlenmiş, Gaziantep Çocuk Oyunları için bir sınıflandırma önerisi sunulmuştur.
Oyunların tespiti ile geleneksel oyunlardan modern oyunlarına uzanan bu süreçte derlenen 250 oyunun adı, oyuncular, oyun alanı, oyun araçları, oyun rolü, oyun formülleri/terimleri, oyun hareketi, oyun kuralları, oyun zamanı ve süresi, oyunlardaki ceza ve ödüller verilerek her oyunun künyesi çıkarılmış, oyunların eş metin ve çeşitlemeleri de birlikte verilmiştir. Son olarak oyunların bağlam ve işlevleri incelenmiş, geleneksel oyuncaklardan örnekler sunulmuştur.
| GELENEKSEL GAZİANTEP ÇOCUK OYUNLARI 1. Güç ve yetenek gösterileri, yarışlar Aba Güreşi/Aşırtmalı Aba Güreşi 2. Koşma, Kovalamaca, Kurtarma, Zor Kullanma Oyunları Angala benim /Ankara benim 3. Atlama, Sıçrama, Sekme ve Kayma Oyunları Adım Atlama 4. Hedefe atışlı/ hedefe yönelik oyunlar Aylık Hırç Oyunu Höl 5. Atma-Tutma, Yakalama, Çevirme, Saklama ve Saklanma Oyunları Abe Dolamaç/Aba Dolamaç 6. Oranlama ve Tahmin Etme Oyunları Anne Saat Kaç? 7. Taklit ve Hayali Oyunlar ile Büyülük Törensel Oyunlar Ahraz /Dilsiz /Ebemin Dediği |
Hırsız - Polis 8. Yasaklanmış Hareketler, Şaşırtma, Şaka ve Kızdırma Oyunları Ahmağın Evi 9. Şans-Talih-Bahis-Fal -Strateji Oyunları Aşık Oyunları: Yörede 19 aşık oyunu - Fısılı, Kılleyt, Hötöt, Say Çakmak, Hilem Gel, Vurup Döndürmeç, Bindirip Almaç, Hamur Dökmece, Çift Aşık, Üç Aşık, Dört Aşık, Kulak Çekmeç, Geçmeli Aşık, Enekli, Atıp Vurmaç, Sokak Kurmaca, Gülleli Aşık, Hıcıp, Aşık Ben Kişiyim. tespit edilmesine rağmen sözlü kaynaklardan eş metinler derlenememiştir. Yazılı kaynaklardan fısılı, kılleyt, hötöt, say çakmak, vurup döndürmeç, bindirip almaç, çift aşık, üç aşık, dört aşık geçmeli aşık, atıp vurmaç, gülleli aşık, hıcıp aşık ben kişiyim oyunları tespit edilmiştir. Ceviz Kırmak Hımbıl İp Çekme 10. Seçme Çıkarma Oyunları Arabistan Buğdayları 11. Oyunun Sözlü Formülü/Tekerlemesi veya Müzik Eşliğinde Oynanan Oyunlar Ambara Vurdum Bir Depik 12. Zeka, bilgi, genel kültür ve Matematiksel Oyunlar A’dan Z’ye 13. Oyuncaklarla Oynanan Oyunlar Bilye Arabası |